Birisiyle konuşurken göz kontağında olduğunuz ve olmadığınız konuşmalarınızı düşünün, hangileri daha sıcak, anlaşılır, derindi?
Araştırmalar* ebeveynler çocuklarıyla göz kontağı kurduğunda beyinlerinde uyarım gerçekleştiğini, ebeveyn çocuk arasında senkronizasyon meydana geldiğini gösteriyor.
Çocukla göz kontağı kurma
Göz teması kurmak; çocuklara kendilerini güvende ve önemsendiklerini hissetmeleri için önemlidir. Çevrelerindeki insanlardan aldıkları göz teması aynı zamanda kabul, rahatlık, yakınlık, ilgi ve özeni de gösterir. Örneğin, çocuk yeni bir ortama girdiğinde anneye dönüp göz kontağı kurar ve güvendesin onay alarak devam eder.
Okul öncesi dönemde duygu düzenleme becerileri henüz gelişmekte olduğu için çocuklar zorlandıkları durumlarda göz kontağı kurma konusunda çekingen olabilir. Ebeveynler, çocuk göz kontağı kurmuyorsa çocuğun hangi duygu durumunda olduğuna dair ipucu yakalayabilirler. Bu anlarda göz temasında kalmak, aranızdaki senkronizasyonu sağlayarak duygu regülasyonuna yardımcı olacaktır.
Çocukluklar büyüdükçe, göz kontağı kurmak sosyal bir beceri haline gelir. Sosyal etkileşim kurarken sözsüz iletişimi iyi kullanabilmeyi sağlar.
Göz kontağı kullanımı konusunda neler yapabiliriz?
Öncelikle rol model olarak çocuğa destek olabiliriz. Onu ya da başkasını dinlerken telefona mı bakıyoruz, gerçekten dinliyor muyuz? Bir şey söylerken ona ya da başkalarına ne kadar bakıyoruz?
Yapabileceğimiz diğer şeyler ise:
Bebeklikte;
- Erken bebeklikte bakış alanı kısa olduğu için bebeğin yüzüne 30-50 cm uzaklıkta durabilirsiniz.
- Bebeği göz kontağı kurmaya zorlayamayız, size baktığını fark ettiğinizde ilgisine karşılık verebilirsiniz.
- Bebekle göz kontağı kurarken onunla konuşmak, şarkılar söylemek, gülümsemek bağlanmanızı destekleyecektir.
- Ce – e oyunu oynayabilirsiniz
Çocuklukta;
- Kim daha uzun süre gözgöze bakacak oyunu
- Karşılıklı yüz boyama, yüze etiket yapıştırma
- Yüz ifadeleri taklit oyunu
- Burun öpücüğü (burunları birbirine değdirerek)
- Kirpik sayma
- Karşılıklı sakız patlatma
- Salıncakta sallarken önünde durarak temasta kalma
Bütün bunların yanında bebek-çocuk göz kontağı kurma konusunda sıkıntı yaşıyorsa otizm spektrum bozukluğu şüphesi; sosyal, duygusal, davranış problemleri olabileceğini dikkate alarak uzman desteğine başvurabilirsiniz.
Kaynaklar:
*Speaker gaze increases information coupling between infant and adult brains
*Intrinsic brain activity associated with eye gaze during mother–child interaction
*Mind Melding: Understanding the Connected, Social Brain
-How to Help a Child Who Doesn’t Like Eye Contact
-12 Activities to Promote Eye Contact